امتحان از نخوانده‌ها

معلم در امتحان شفاهی، یکی را از اول کتاب، امتحان میکند، یکی را از وسط کتاب و یکی را از آخر. اگر معلم بداند که شاگرد، کجای کتاب را خوانده و کجا را نخوانده، از آنجایی سؤال میکند که شاگرد نخوانده است.
خداوند هم در امتحانش از بندگان چنین میکند. حضرت علی(ع) در نهجالبلاغه میفرماید: «وَ لَكِنَّ اللَّهَ سُبْحَانَهُ يَبْتَلِي خَلْقَهُ بِبَعْضِ مَا يَجْهَلُونَ أَصْلَهُ» خداوند بندگان خود را امتحان میکند به چیزی که نسبت به اصل آن جاهلاند.
خداوند ملائکه را امر فرمود که بر آدم سجده کنند در حالی که آنان را تعلیم نداده بود و آنها نسبت به اصل و حقیقت آدم، جاهل بودند و هنوز آدم را نشناخته بودند. بعضی میگویند، باید بدانیم چرا وضو می‌گیریم. یا چرا اینگونه باید وضو بگیریم. باید گفت که اگر بدانند و بگیرند، دیگر از علم خود اطاعت کردهاند نه از خدا! مطیع معلومات خود شدهاند، نه مطیع فرمان خدا!

• روایت میگوید وقت را سه قسمت کنید: دنیا، آخرت و «سَاعَةٌ يُخَلِّي بَيْنَ نَفْسِهِ وَ بَيْنَ لَذَّاتِهَا» ؛ زن، مرد و بچه همین طور است؛ انسان یک وقت برای دنیا، یک وقت برای آخرت، یک وقت برای لذت بگذارد. این فرهنگ منسوخ شده است؛ یک عده‌ای تفریح را بر خودشان تحریم کرده‌اند و به دید بدبینی به تفریح نگاه کرده‌اند، یک اسلام سطحی را به وجود آورده‌اند. آنچه تکفیری‌ها، داعش، طالبان و بوکو حرام را به وجود آورد و در کشور ما گروه فرقان و مجاهدین خلق را به وجود آورد، همه یک چیز بود؛ همه برداشت‌های سطحی از قرآن و از روایات بود.

• در تربیت اولادتان سطحی برخورد نکنید، همین موجب زحمتتان می‌شود؛ در روابطتان با خانوادهایتان سطحی برخورد نکنید. برنامه داشته باشید برای ادارۀ خانمتان، خانمتان برنامه داشته باشد برای ادارۀ آقایشان، هر دو برنامه داشته باشند برای ادارۀ فرزندشان. این مدیریت این نیست که انسان یک چیزی از این بشنود، یک چیزی از آن بشنود و سر هم بکند بشود آداب معاشرت، سرهم کند بشود آداب همسرداری.

• اطاعتی که خانم‌ها از شما می‌کنند از نوع چه عبادیت هست؟ این حکومتی که شما بر خانم‌ها می‌کنید از چه نوع عبادتی است؟ حکمرانی شما از نوع شش هزار سال اطاعت ابلیس است، چون همراهش آقایی و عزت است؛ اطاعت خانمها از شما از نوع سجده بر آدم است، همراهش پا گذاشتن روی عزت است. به همین دلیل اطاعت او جهاد هست اما حکمرانی شما جهاد نیست؛ سجده بر آدم مرد این است که تحت فرمان رهبرش گلوله در سینۀ او برود، تحت مدیریت رهبرش فحش بخورد، هتک بشود، اهانت بشود، ذلت بببنید؛ این ذلت، سجده بر آدم است. آنوقت ببین، شش هزار سال عبادت کار دو دقیقه سجده را نکرد. این را داده‌اند به زن‌ها، آن را داده‌اند به شما. (… و لا تتمنوا ما فضل الله به بعضکم علی بعض) اگر به تو این را داده‌اند بیا تو همین که هستی درست باش. من این را عرض می‌کنم برای اینکه واقعاً باور کنیم خدای تعالی بین مرد و زن عادلانه برخورد کرده.

• یکی از مواردی که از من سئوال می‌کنند عموماً افسردگی است. می‌گوید من افسردگی دارم در خانه؛ به او گفتم به خاطر این است که تو می‌خواهی خانمت را عوض کنی و او می‌خواهد تو را عوض کند؛ نه تو می‌توانی او را عوض کنی نه او می‌تواند تو را عوض کند. وقتی که نتوانستی عوض کنی، احساس شکست می‌کنی؛ احساس شکست کردی، احساس افسردگی می‌کنی. به تو چه که او را عوض کنی! شما باید وظیفه‌ات را انجام بدهی؛ شما خودت را خوب کن، او خودش خوب می‌شود؛ او را خوبش نکن.

• بهترین راه برای نماز خواندن بچه‌هایتان این است: اگر اشتباه کردید، نسبت به روابط با بچه‌ها ظلمی از شما سر زد، عذر خواهی کند؛ به خانم بگویید من این حرف را زدم، ظلم کردم؛ اول عذرخواهی کنید. به خانمش دقیق بگوید عذر می‌خواهم، بعد او می‌گوید من بخشیده‌ام. بگو خب تو بخشیده‌ای خدا که نبخشید، رکعت نماز بخوان. بعد بگو خدایا من را ببخش. آن وقت ببین خانمت به نماز چه علاقه‌ای پیدا می‌کند؛ اما نکردی، شیطان می‌آید سراغ دخترت یا زن تو، می‌گوید نماز نخوانید.

• حرف زدنتان را کنترل کنید، زبانتان را کنترل کنید؛ «اِحفَظ عَلَيكَ لِسانَكَ تَملِك بِهِ إخوانَكَ». زن مالک زبان خود بشود تا مالک دل شوهر خود بشود؛ وقتی مالک دل شوهر شدی، آن موقع شوهر این فرصت را از دست نمی‌دهد که با شما انس برقرار کند، محفل انسی بشود، لبخندی هر دو بزنید. هم مرد باید مالک زبانش بشود، هم زن.

• من زمانی که همسر مرحومم آمد در خانه، به همسرم گفتم اگر بین شما و خواهر من گفتگویی شد، به من مربوط نیست؛ به خواهرهایم هم گفته‌ام اگر بین شما و اهل بیت من حرفی گفته شد، به من مربوط نیست. هم شما زبان دارید، هم اهل بیت من زبان دارد، خودتان دفاع کنید، من را وسیله نکنید، من کاری به این قضایا ندارم.

• رابطه همسرتان را با خدا بهتر کنید، خدا رابطه شما را با او بهتر می‌کند. این رابطۀ شما و همسرتان طبقه دوم است؛ رابطه شما و اهل بیتتان با خدا طبقه اول است. در نقشه ساختمانی طقبه دوم را روی طبقه اول می‌گذارند. شما سعی کنید پیوندتان باهم بر مبنای پیوندتان با خدا باشد.

ایمان به غیب

نماز، کشتی است اما باید در دریای ایمان به غیب قرار گیرد تا به حرکت درآید و آدمی را به ساحل نجات برساند. اگر ایمان به غیب نباشد، نماز شما را حرکت نخواهد داد. از اینرو قرآن میفرماید: «الَّذينَ يُؤمِنونَ بِالغَيبِ وَيُقيمونَ الصَّلاةَ». تا آبی نباشد، کشتی فایدهای ندارد؛ تا ایمان به غیب نباشد اقامه نماز سودی نخواهد داشت.

یک حیاط بزرگ

سلام یک نوع اتصال است. وقتی به طرف میگویی «سلامعلیکم» و او هم به شما میگوید «علیکمالسلام»، مانند این است که دیوار بین دو تا خانۀ مجاور را بردارند و حیاطش دو برابر شود. وقتی میگویی «سلامعلیکم»، نیمی از دیوار فاصله را خراب کردهای و «علیکمالسلام» او، نصفه دیگر دیوار را. آن وقت دو حیاط یکی شدهاند. انسان‌ها با سلام کردن، حجابهایی را که شیطان در بین آنها کشیده، برمیدارند.

غلاف دنیا

هر کس بهدنیا دل بست، مثل شمشیر در غلاف میماند. شمشیر باید از غلاف دل بکند و الاّ در غلاف میماند و زنگ میزند. شاید حکمت جنگ این بود که شمشیر ما از غلاف بیرون بیاید تا نپوسد؛ انسان وقتی با دشمن رودر رو شود، بهطور طبیعی از غلاف بیرون میآید.