این سوره که طولانی‌ترین سوره‌های قرآن مجید است, مسلماً یکجا نازل نشده ،بلکه در فواصل مختلف و به مناسبت‌های نیازهای گوناگون گوناگون جامعه اسلامی، در مدینه نازل شده است.

ولی با این حال جامعیت آن از نظر اصول اعتقادی اسلام و بسیاری از مسائل عملی( عبادی اجتماعی، سیاسی و  اقتصادی) قابل انکار نیست.

چه اینکه در این سوره:

۱.بحث‌های پیرامون توحید و شناسایی خدا مخصوصاً از طریق مطالعه اسرار آفرینش آمده است.

۲،بحث‌هایی در زمینه معاد و زندگی پس از مرگ،مخصوصا مثال های حسی آن مانند داستان ابراهیم و زنده شدن مرغ‌ها و داستان عزیر. ۳.بحث‌هایی در زمینه اعجاز قرآن و اهمیت این کتاب آسمانی.

۴.بحث‌هایی بسیار مفصل و طولانی درباره یهود و منافقان موضع‌گیری‌های خاص اون‌ها در برابر اسلام و قرآن، انواع کارشکنی‌های آنان در این رابطه.

۵.بحث‌هایی در زمینه تاریخ پیامبران بزرگ مخصوصاً ابراهیم علیه السلام و موسی علیه السلام.

۶.بحث‌هایی در زمینه احکام مختلف اسلامی از جمله نماز روزه جهاد در راه خدا حج و تغییر قبله ازدواج و طلاق احکام تجارت و دین و قسمت مهمی از احکام ربا.

۷.مخصوصاً بحث‌های فراوانی در زمینه انفاق در راه خدا .

۸.و همچنین مسئله قصاص و تحریم قسمتی از گوشت‌های حرام و قمار و شراب و بخشی از احکام وصیت و مانند آن.

و اما نامگذاری این سوره به بقره به خاطر داستانی است در مورد گاو بنی اسرائیل که شرح آن در آیات ۶۷ تا ۷۳  آمده است.