امتحان از نخوانده‌ها

معلم در امتحان شفاهی، یکی را از اول کتاب، امتحان میکند، یکی را از وسط کتاب و یکی را از آخر. اگر معلم بداند که شاگرد، کجای کتاب را خوانده و کجا را نخوانده، از آنجایی سؤال میکند که شاگرد نخوانده است.
خداوند هم در امتحانش از بندگان چنین میکند. حضرت علی(ع) در نهجالبلاغه میفرماید: «وَ لَكِنَّ اللَّهَ سُبْحَانَهُ يَبْتَلِي خَلْقَهُ بِبَعْضِ مَا يَجْهَلُونَ أَصْلَهُ» خداوند بندگان خود را امتحان میکند به چیزی که نسبت به اصل آن جاهلاند.
خداوند ملائکه را امر فرمود که بر آدم سجده کنند در حالی که آنان را تعلیم نداده بود و آنها نسبت به اصل و حقیقت آدم، جاهل بودند و هنوز آدم را نشناخته بودند. بعضی میگویند، باید بدانیم چرا وضو می‌گیریم. یا چرا اینگونه باید وضو بگیریم. باید گفت که اگر بدانند و بگیرند، دیگر از علم خود اطاعت کردهاند نه از خدا! مطیع معلومات خود شدهاند، نه مطیع فرمان خدا!