مساله حجاب پیش از رضاخان!

مساله تاختن به حجاب زنان و اصرار به کشف حجاب و ارتباط آن با متمدن شدن پیش از به حکومت رسیدن سرتیپ رضاخان نیز سابقه داشت. اساس استدلال این بود که با کنار گذاشتن چادر، حجاب و پوشش مردان با آن سنت سابقه دار در جامعه ایرانی، مقدمات مدنیت و ترقی فراهم می آید. این توهم بی ربط در دوره رضاشاه مبنای کشف حجاب بود. اما این استدلال بی پایه که در هیچ ملت توسعه یافته ای سابقه نداشت، پیش از تاسیس سلطنت پهلوی هم در سطح بسیار محدود مطرح شده بود. یکی از نخستین شهرهای ایران که مساله کشف حجاب و ترقی در آن حتی پیش از سلطنت پهلوی مطرح می‌شود، #رشت است. در دوره کودتای احسان الله خان عنصر جریان رادیکال و حزب کمونیستی در گیلان می توان این استدلال را جُست. اما جالب اینکه آنجا در آن بازه زمانی هم مردم مقاومت کردند. در واقع از نخستین شهرهایی که بیشترین تبلیغ و اصرار بر کشف حجاب و ربط آن به ترقی وجود داشت، رشت بود. هم‌پیش از پهلوی و هم در دوره پهلوی…
.
.
ما همیشه از مقاومت مردم در برابر کشف حجاب رضاخانی شنیده ایم. اینجا باید به پیش آن از اشاره نمود.

یک نمونه مهم تاریخی:

احسان الله خان رو به زنان ایستاده در سبزه میدان رشت گفت: “تا چند خود را در بقچه پیچیده اید. حجاب یعنی چه؟ باز کنید صورت‌های خود را و داخل اصلاحات مملکت و وطن شود!”

مردم #رشت به اعتراض در مسجد جمع شدند. آنان به میرزا کوچک خان گفتند که هر چه خواستی دادیم؛ دیگر با عصمت ما کار نداشته باش!

میرزا برخاسته، کلام الله گرفته، بوسیده، خودش به منبر می رود و می گوید: به این قرآن من از این کارها خبر ندارم و با این‌مرامها (کمونیسم) همراهی ندارم. تمام کار احسان الله خان است.
.

میرزا در اعتراض به تبلیغ مرام کمونیسم و ضدیت آن با مذهب ۱۸ تیر ۱۲۹۹ رشت را به سمت فومن ترک کرد. یکی از مفاد قرارداد میرزا با بلشویک‌ها همین بود که در گیلان حق ندارید مرامنامه کمونیسم را تبلیغ کنید. خبر جدایی میرزا به مرکز رسید. دولت نماینده ای برای دیدار میرزا به فومن گسیل داد. میرزا اعلام کرد: جدا اظهار برات و کناره جویی می طلبم! کودتا علیه میرزا مدت کوتاهی به پیروزی رسید اما مجدد ناچار به بازگشت او شدند.
.

خاطرات عین السلطنه ج۷ ص ۵۶۹۲

🔰 نقد راه‌حل می‌سازد، سیاه‌نمایی امید را می‌کشد…

📲 در عصر جنگ نرم و فضای رسانه‌ای فراگیر، یکی از روش‌های مؤثر برای کاهش انگیزه و کاهش امید در میان مردم سیاه‌نمایی است. روندی که در آن کاستی‌ها، عقب‌ماندگی‌ها، ناتوانی‌ها برجسته شده و دستاوردها، پیشرفت‌ها، امکانات و ظرفیت‌ها کم‌نمایی می‌شوند یا اصلاً بازنمایی نمی‌شوند.

👈 در این شیوه، صرفاً یک انتقاد وجود ندارد بلکه یک جهت‌گیری هدفمند است که می‌خواهد تصویر ذهنی مخاطب را نسبت به وضعیت کشور منفی کند، روحیه عمومی را تضعیف کند و اعتماد عمومی را نیز نشانه بگیرد.

🔸 دشمنان این ابزار را به کار می‌گیرند چون می‌دانند اگر ملتی در مسیر پیشرفت، از تصویرِ «ما می‌توانیم» دور شود، از درون دچار رکود، یأس و سردی خواهد شد. وقتی مردمانی احساس کنند که «هرچه کرده‌ایم کافی نیست» یا «این کشور نمی‌تواند»، آن‌گاه حرکت جمعی افت می‌کند. از این رو، برجسته‌سازی ضعف‌ها و کاستی‌ها در کنار حذف یا کوچک‌نماییِ موفقیت‌ها، نقشه‌ای برای از بین بردن اعتماد به نفس ملی است.

👈 چنین رفتار رسانه‌ای دقیقاً منطبق با همان الگوی جنگ شناختی است. جنگی که علیه اعتماد عمومی با سلاح‌هایی نرم رقم می‌خورد. چه بسیار سرمایه گذاری‌هایی که توسط رسانه‌های خارجی صرف بی‌اعتمادسازی و مکتوم کردن حقایقی روشن از نگاه مردم می‌شوند.

🎙 «دشمنان ما در تبلیغات خودشان سعی می‌کنند وانمود کنند جمهوری اسلامی منزوی است. جمهوری اسلامی منزوی نیست؛ جمهوری اسلامی از آغاز پیدایش تا امروز در دل ملّت‌های عالم جا داشته است. بله، هرجا تبلیغات باشد، سیاه‌نمایی باشد، سیاه‌کاری باشد، ممکن است یک حقیقتی مکتوم بماند، امّا برای مدّت محدودی مکتوم خواهد ماند.» ۱۳۹۴/۰۲/۳۰

🔸سیاه‌نمایی، فقط ابزار رسانه‌های خارجی نیست؛ برخی رسانه‌ها و تحلیلگران داخلی نیز گاهی در دام این شیوه می‌افتند. این اتفاق که گاه از سر دلسوزی صادقانه رقم می‌خورد و گاهی نیز غرض‌ورزی سیاسی است، نتیجه یکسانی دارد و آن این است که اعتماد عمومی آسیب می‌بیند، امید اجتماعی کاهش می‌یابد و مسیر حرکت جامعه تحت تأثیر روایت منفی قرار می‌گیرد.

🎙 «مبادا کسی دانسته یا ندانسته با اظهار نظر، حرف و یا نوشته خود به این خواست دشمن کمک کند.» 1390/07/27

🎙 «سیاه‌نمایی هنر نیست؛ اینکه برداریم همین‌طوری بی‌هوا، این دستگاه را، آن دستگاه را، این قوّه را، آن قوّه را بدون هیچ تمییزی محکوم کنیم؛ خب هر کسی، هر بچّه‌ای هم می‌تواند سنگ دستش بگیرد شیشه‌ها را بشکند، اینکه هنر نیست. هنر این است که انسان، منطقی حرف بزند، منصفانه حرف بزند.» ۱۳۹۶/۱۰/۰۶

🔻 آنچه عمدتاً رسانه‌ها را گرفتار این آسیب می‌کند عدم درک تفاوت مهم بین نقد منصفانه و سیاه‌نمایی است:

🎙«انتقاد اگر می‌کنیم، منصفانه باشد؛ این‌جور نباشد که مبالغه کنیم، تعمیم بدهیم، سیاه‌نمایی کنیم. سیاه‌نمایی یعنی همین «یک کلاغ چهل کلاغ»؛ این سیاه‌نمایی است.» ۱۳۹۶/۱۰/۱۹

🔚 باید همواره متوجه این بود که سیاه‌نمایی دشمن فقط یک ابزار تبلیغاتی برای دشمن نیست؛ بلکه یک میدان جنگ برای اراده ملی و امید است. از این رو، مقابله با سیاه‌نمایی نه فقط مسئولیت رسانه‌ها بلکه مسئولیت عمومی از نخبگان تا معلمان، از دانشگاه‌ها تا خانواده‌ها است.

♨️ وحشت شبکه عبری از قدرت حزب‌الله لبنان؛ آن‌ها اصلا متوقف نمی‌شوند!

🎥 اعتراف صریح خبرنگار کانال ۱۵ اسرائیل:

🔺 حملات ما اصلا نتوانسته انگیزه حزب‌الله را برای ادامه کار، تقویت و مسلح شدن متوقف کند! اسرائیل دیگر بیشتر از این نمی‌تواند!

🗞 ونزوئلا؛ ایستگاه جدید برای براندازی دولت‌های ملی…

🔻 منشأ اکثریت غالب درگیری‌ها در پانصد سال اخیر این منطقه، نه نزاع‌های داخلی، بلکه قیام‌ها و ستیزهایی علیه استعمارگران و دست‌نشاندگان محلی آن‌ها بوده است. پیش از قرن نوزدهم، تاریخ آمریکای لاتین کارنامۀ پرباری از مقاومت‌های مردمی و قیام‌های خونین علیه دستگاه استعماری اسپانیا، فرانسه و پرتغال را به ثبت رسانده است. اما با افول قدرت‌های سنتی اروپایی پس از پایان جنگ جهانی دوم، دوران جدیدی از سلطه در منطقه آغاز شد که رهبری آن را ایالات متحدۀ آمریکا بر عهده گرفت.

🔹️ صنعت و اقتصاد آمریکا که شکوفایی خود را مدیون جنگ عالم‌گیری بود که شعله‌هایش به خاک این کشور نرسید، پس از جنگ جهانی دوم باید روند رشد و سیطرۀ خود را ادامه می‌داد. این پیشروی بر پایۀ نفت، مواد اولیۀ معدنی و محصولات کشاورزی سایر نقاط دنیا بنا شده بود. بی‌دلیل نیست که جغرافیای آمریکای جنوبی تقریباً همزمان با غرب آسیا، به یکی از مهم‌ترین نقاط مورد طمع واشنگتن تبدیل شد. در این میان، کودتای ۲۸ مرداد برای براندازی دولتی ملی در ایران که ملی شدن صنعت نفت را هدف قرار داده بود، عملاً به یک راهنمای عملی برای براندازی دولت‌های مستقل در آمریکای جنوبی تبدیل شد؛ دولت‌هایی که به ساز مقامات کاخ سفید نمی‌رقصیدند.

🔸 نتیجۀ این مداخلات آن شد که جوامع آمریکای لاتین در طول نیمۀ دوم قرن بیستم، با راهبری دیکتاتورهای وابسته به آمریکا و بلوک غرب، تبدیل به پادگان‌های امپریالیستی دنیا شدند تا حافظ منافع سیاسی و اقتصادی غرب باشند.

🔹️ جنگ‌افروزی‌ها و لفاظی‌های امروز ایالات متحده علیه ونزوئلا نه‌تنها جدید نیست، بلکه دقیقاً در امتداد ۷۵ سال استعمار نوین این منطقه قرار دارد. اگر مقامات کاخ سفید برای نفت، طوق بردگی را به زور بر گردن جوامع غرب آسیا انداختند، در آمریکای جنوبی، آن‌ها حتی به میوه و کشاورزی این مردم نیز رحم نکردند.

🔸 بخشی غم‌انگیز از تاریخ این منطقه، داستان شلتاق سرمایه‌داری آمریکا و کشیدن تسمه از گردۀ مردم توسط شرکت‌هایی بود که با حمایت دیکتاتورهای فاسد مورد حمایت واشنگتن، محصولات میوه و کشاورزی منطقه را به غارت می‌بردند.

🔹️ قصۀ فشار، تحریم و محاصرۀ امروز ونزوئلا توسط کاخ سفید، باز هم همان قصۀ چند صد سالۀ استعمار قدیم و قصۀ ۷۵ سالۀ استعمار نوین است. آمریکای جنوبی پس از ۴۰۰ سال استعمار مستقیم اروپاییان و یک قرن تحمیل دیکتاتورهای وابسته به آمریکا، هنوز در قرن بیست‌ویکم مشغول دست‌وپنجه نرم کردن با سایۀ سنگین سلطه است.

🔸 جرم جوامع این منطقه فقط یک چیز است: آن‌ها می‌خواهند خودشان برای سرنوشت‌شان تصمیم بگیرند؛ نه اینکه فرمان سرنوشت‌شان از واشنگتن صادر شود یا بخشی از جغرافیای منفعت‌طلبانۀ مقامات کاخ سفید باشند.

🔹️ در ۵۰ سال گذشته هر وقت جوامع منطقه نخواسته‌اند زیر بار سلطه و استیلا بروند، شمشیر غرب از نیام بیرون آمده. به همین دلیل هم تقریبا همۀ درگیری‌های ۵ قرن اخیر علیه استعمارگران و دست‌نشانده‌های آنها بوده. انگار که استعمار قدیم و جدید عهد کرده‌اند آب خوش از گلوی مردم نجیب این منطقه پایین نرود. جرم آمریکای جنوبی این است که با نه گفتن به استیلا و سلطه، اسرار باطن استعمار جدید و قدیم را هویدا می‌کنند.

⁉️ آیا ژاپن امروز مستعمره آمریکا است؟

🎥 «تارو یاماموتو»، نماینده مجلس مشاوران ژاپن، با نخست‌وزیر این کشور در خصوص حاکمیت ملی ژاپن بحث کرد و گفت:

🔺 «اگر ژاپن حتی نتواند چنین چیزهایی را در مورد قلمرو ملی خود به آمریکا بگوید، نمی‌تواند یک کشور مستقل باشد، این کشور یک مستعمره است؛ چرا تمرینات نظامی که در داخل خاک آمریکا ممنوع است، در ژاپن مجاز است؟ چرا پروازهای در ارتفاع بسیار پایین و انواع و اقسام کارها در ژاپن ممکن است؟ چون اینجا یک مستعمره است!»