این سوره که طولانی‌ترین سوره‌های قرآن مجید است, مسلماً یکجا نازل نشده ،بلکه در فواصل مختلف و به مناسبت‌های نیازهای گوناگون گوناگون جامعه اسلامی، در مدینه نازل شده است.

ولی با این حال جامعیت آن از نظر اصول اعتقادی اسلام و بسیاری از مسائل عملی( عبادی اجتماعی، سیاسی و  اقتصادی) قابل انکار نیست.

چه اینکه در این سوره:

۱.بحث‌های پیرامون توحید و شناسایی خدا مخصوصاً از طریق مطالعه اسرار آفرینش آمده است.

۲،بحث‌هایی در زمینه معاد و زندگی پس از مرگ،مخصوصا مثال های حسی آن مانند داستان ابراهیم و زنده شدن مرغ‌ها و داستان عزیر. ۳.بحث‌هایی در زمینه اعجاز قرآن و اهمیت این کتاب آسمانی.

۴.بحث‌هایی بسیار مفصل و طولانی درباره یهود و منافقان موضع‌گیری‌های خاص اون‌ها در برابر اسلام و قرآن، انواع کارشکنی‌های آنان در این رابطه.

۵.بحث‌هایی در زمینه تاریخ پیامبران بزرگ مخصوصاً ابراهیم علیه السلام و موسی علیه السلام.

۶.بحث‌هایی در زمینه احکام مختلف اسلامی از جمله نماز روزه جهاد در راه خدا حج و تغییر قبله ازدواج و طلاق احکام تجارت و دین و قسمت مهمی از احکام ربا.

۷.مخصوصاً بحث‌های فراوانی در زمینه انفاق در راه خدا .

۸.و همچنین مسئله قصاص و تحریم قسمتی از گوشت‌های حرام و قمار و شراب و بخشی از احکام وصیت و مانند آن.

و اما نامگذاری این سوره به بقره به خاطر داستانی است در مورد گاو بنی اسرائیل که شرح آن در آیات ۶۷ تا ۷۳  آمده است.

یکی از راههای دعوت به نماز توجه به تفاوت هایی است که بین نماز اسلام و عبادت های ادیان دیگر وجود دارد.در نماز صدها راز و رمز نهفته است که قابل مقایسه با هیچکدام از نیایش های دیگر ادیان نیست.

کافی است شما اذان نماز را با قاموس کلیسا مقایسه کنید:اذان،شعاری است که با الله شروع میشود و با الله پایان می یابد؛

انجام آن برای هر فردی ممکن است؛

درهمه جا قابل اجرا است؛

هیچ ابزار و وسایلی نمی خواهد؛

نشانه آزادی بیان است؛

فریاد توحید است؛

کلید شکستن سکوت است؛

جلوه ای از افکار و عقاید است؛

همراه با کلمات موزون،پرمحتوا،منطقی و برای همه قابل فهم است؛

این اذان را با با قاموس مقایسه کنید که صدای آن مثل ساعت های بزرگ در میادین شهر است؛نه آهنگی دارد نه محتوایی.

برخواسته از جماد و حرکت آهن پاره،بدون نیت و محتوا

در خود نماز هم به مسائل زیادی توجه می شود؛از جمله از سرتا پا،زبان و عمل،جسم و روح،مبدا  ومعاد،خلق و خالق،حضور در جامعه،حضور قلب در پیشگاه خدا،طرفداری از خوبان و تنفراز مغضوبین و ضالین ،قرآن و دعا،انبیا و اولیا،پاکی جسم و پاکی روح،فرادا و جماعت،حداقل و حداکثر،جهت گیری بسوی  قبله  و اجازه ورود هر فرد بدون امتیاز و گزینش،ایستاده و خمیده و نشسته،انتخاب عادل و آزادی در انتخاب ،توجه به خورشید برای شناخت ظهر،توجه به ماه برای نماز اول وآخر ماه،توجه به ستارگان برای تشخیص قبله،توجه به آب در وضو و غسل،توجه به خاک در سجده و تیمم،توجه به امامت و صدها امر دیگر.

در کدام آیین ، کشور و در کدام مراسم ملی مذهبی ،فرهنگی چنین سرودی را میتوان یافت!!!!!!

همیشه و در همه جای دنیا برای میراث فرهنگی و سوابق تاریخیو حفظ آثار قدما ارزش خاصی قائلندو آن را در موزه ها و در جایگاه های خاص قرار می دهند؛حتی اگر یک ظرف سفالی شکسته باشد که سابقه تاریخی زیادی دارا باشد.حال چطور است که به یک ارزش معنوی (ارتباط با خدا)که تاریخ آن همراه با بشریت است،اهمیتی داده نمی شود؟!

صدها سال پیش از اسلام،خداوند به حضرت عیسی علیه السلام نماز را سفارش کرده است:اوصانی بالصلاه،مریم ۳۱

قبل از حضرت عیسی به موسی علیه السلام فرمود :اقم الصلاه لذکری،طه۱۴

قبل از حضرت موسی ، حضرت شعیب و قبل از شعیب ،حضرت ابراهیم علیه السلام نماز داشته اند؛

خداوند درباره پیامبران می فرماید:اوحینا الیهم فعل الخیرات و اقام الصلاه،انبیا۷۳ ما به آنان کارهای خیر و اقامه نماز را وحی کردیم(در این آیه با اینکه نماز جزئی از کار خیر است،ولی به دلیل اهمیت، نام آن جداگانه ذکر شده است؛لقمان بخ فرزندش درباره نماز سفارش کرده است.

قرآن از نماز زکریا در مخراب سخن پی گوید:یصلی فی المحراب،آل عمران۳۹

به مریم درباره قنوت ،سجده ورکوع سفارش میکند،آل عمران۴۳

آخرین سفارش امام صادق علیه السلام  به نماز بود:اگر کسی آن را سبک بشمارد،شفاعت ما شامل حالش نمی شود.ثواب الاعمال و عقاب الاعمال ص۲۲۸

در واقع نماز بزرگترین میراث فرهنگی است و بسیاری از اولین ها در نماز به چشم میخورد؛اولین مکان زمین کعبه بود که نماد نماز ااست:ان اول بیت وضع،آل عمران۹۶

اولین دستور به موسی نماز بود،طه۱۴

اولین چیزی که به گوش نوزاد میخوانند،اذان و اقامه است که مقدمه نماز می باشد.جامع الاخبارص۷۳

اولین وظیفه صالحانی که به حکومت می رسند،اقامه نماز است:الذین مکناهم فی الارض اقاموا الصلاه.حج۴۱

اولین نشانه مومنان واقعی خشوع در نماز است.مومنون۲

اولین عامل دوزخی شدن ،ترک نماز است.مدثر ۴۳

اولین کار پیامبر در قبا و مدینه ساخت مسجد بود،بحارالانوار ج۱۹ص۱۲۲

در اولین سوره ای به پیامبر نازل شد،سخن از سجده و قرب است.علق

اولین چیزی که در قیامت از انسان سوال میشود،نماز است.

بعض ها نماز را نمی شناسند؛

بعضی ها آن را بلد نیسند؛

بعضی ها شرایط صحیح بودن آن را نمی دانند؛

بعضی ها شرایط قبول بودن آن را نمیدانند؛

بعضی ها شرایط کمال آن را نمی دانند؛

بعضی نماز را در اول وقت نمی خوانند؛

بعضی نسبت به نماز فرزندانشان توصیه ای ندارند؛

بعضی نسب به صدای اذان بی اعتنا هستند؛

بعضی با عجله می خوانند که سجده آنان در روایات به نوک زدن کلاغ تشبیه شده است؛الکافی ج۳،ص۲۶۸

بعضی هر چیزی را بر نماز ترجیح می دهند(ورزش،فیلم،غذاخوردن،گفتگو ،عروسی و….)

بعضی اگر در ماشین نشسته لاشند و وسیله ای از او به بیرون پرت شود،فریاد می زند تا ماشین را متوقف کنند؛ولی اگر وقت نماز برسد ،هیچ گونه تحرکی از خود نشان نمی دهنند!

چه بسیار نمازهایی که به علت عروسی یا  عزاداری ها،یا رها می شود یا به آخر وقت موکول می شود!

چه بسیار شهرک هایی که همه ی امکانات در آن وجود دارد ،جز مسجد!

چه بسیار روحانیونی که پست های اداری و رسمی آنان را از امام جماعت شدن محروم کرده است!

چه بسیار مساجدی که دربشان بسته و متروکه شده اند ودر  آن اقامه نماز جماعت نمی شود!

چه بسیار موقوفاتی که برای نماز و مسجد است و در جای خود هزینه نمی شود!

چه بسیار هیئت امناهایی که کارایی لازم را ندارند!

چه بسیار پرواز هایی که از مبدا تا مقصد ،برنامه ریزی برایمراعات وقت نماز در آنها صورت نمیگیرد!

چه بسیار مراکز اجتماع مردم که نمازخانه ای در شان آنجا ندارند!

تمام این موارد استخفاف نماز است و کسانی که مرتکب این استخفاف شده اندو بودجه های فرهنگی را در غالب دیگری هزینه می کنند،باید در پیشگاه خداوند متعال پاسخ گو باشند.

شما قضاوت کنید که تا کنون چند فیلم برای آموزش نماز و اسرار آن ساخته شده است و چقدر فیلم برای آموزش شیرینی پزی،طباخی،کارهای دستی و…؟!

فکر نکنم (جز افراد نادر)کسی بتواند جواب یا عذر قابل قبولی برای این همه استخفاف داشته باشد…..